Сыбайлас жемқорлыққа, құқық бұзушылыққа мүлдем төзбеушілік қағидатын қалыптастыру

Ai-news.kz. Сыбайлас жемқорлыққа, құқық бұзушылыққа мүлдем төзбеушілік қағидатын қалыптастыру.

Сырдария аудандық қоғамдық даму бөлімінің жобасы аясында Сырдария Нұрдария қоғамдық қорының ұйымдастырумен сыбайлас жемқорлыққа, құқық бұзушылыққа мүлдем төзбеушілік қағидатын қалыптастыру бағытында ақпараттық насихат жұмыстары жүргізілуде. Өз кезегінде үгіт насихат тобы Сырдария аудандық білім бөлімінің қызметкерлерімен, мектеп мұғалімдерімен кездесті. 

Акцияның мақсаты аудан тұрғындарының сыбайлас жемқорлыққа, алаяқтыққа мүлдем төзбеушілігін қалыптастыру мақсатында, қылмыстың алдын алу. Дөңгелек үстел форматында өткен кездесу, қоғамдық қабылдауларға аудандық полиция бөлімінің тергеушісі полиция капитаны Б.Аблазиев,  Халық банк аудандық филиялының басшысы А.Палымбетов «Қазақстан Халық Банк» АҚ Қызылорда облыстық филиалы, Сырдария басқарма басшысы А.Палымбетов және ҮЕҰ өкілдері қатысты.

Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев ағымдағы жылдың 1 қыркүйегінде Қазақстан халқына жыл сайынғы Жолдауын жариялап, онда сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясаттың негізгі бағыттарын атап өтті.

Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев өз сөзінде Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес елдің стратегиялық даму басымдықтарының бірі болып табылатынын атап өтті. Осы бағытта бірқатар маңызды міндеттер іске асырылды: Қазақстан ГРЕКО халықаралық ұйымының мүшесі болды, нормативтік-құқықтық актілерді сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптау институтының жұмысы жаңартылды, бағыныштылардың сыбайлас жемқорлық әрекеттері үшін басшыларды қызметтен босату қағидаты заңнамалық түрде енгізілді.

Мемлекет басшысы пандемия кезеңінде азаматтардың табысы азайып, экономиканы қолдауға бөлінетін қаражаттың ұрлану қаупі артқан кезде сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресті күшейту қажеттігін атап өтті.

– Сыбайлас жемқорлық құбылыстарының себептері мен жағдайларын жоймай-бұл бос әурешілдік.  Адамдар шенеунікті немесе қандай да бір басшыны жауапкершілікке тартып қана қоймай, олар жұмыс істеген мемлекеттік органдардың жұмысында оқиғалардың қайталануын болдырмайтын түбегейлі өзгерістер болғанын көруге тиіс. Әзірге мұндай кешенді және алдын алу жұмыстарын көріп отырған жоқпын. Шенеуніктер бірінен соң бірі өзгеріп отырады, ал жүйелі мәселелер шешілмейді, - деп есептейді Президент.

Мемлекет басшысының айтуынша, медицинадағы сыбайлас жемқорлықты тексеру және ашу пандемия кезінде дәрі-дәрмек тапшылығынан кейін ғана басталды. Бұл саланы цифрландыру кезіндегі заң бұзушылықтар туралы ондаған миллиард теңге жұмсалған соң ғана айта бастады. Бүгінде білім беру, жұмыспен қамту және әлеуметтік нысандарға қыруар қаржы бөлінуде.

«Біз бір жылдан кейін осы салаларда анықталған ұрлықтар туралы тағы да айтпайтынымызға, бұл министрліктер бізде анти-лидерлерде болмайтынына кепілдік беруіміз керек. Көп миллиардтық қаражат ұрланған кезде адамдарға ұстау туралы әдемі есептер қажет емес пе? Біз бұл жұмысты түбегейлі қайта құруымыз керек деп ойлаймын», - деді Қасым-Жомарт Тоқаев.

Президент сыбайлас жемқорлыққа қарсы қызметтің барлық бағыттар бойынша жаңа серпін беру қажеттігін атап өтті. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестегі әрекетсіздік азаматтардың наразылық көңіл-күйі мен құқықтық нигилизмнің өсуіне әкеледі.

Жолдауда деректер базасын одан әрі интеграциялау және мемлекеттік қызметтерді жедел цифрландыру мәселелеріне ерекше назар аудару тапсырылды. Бас прокуратура кәсіпкерлерді қылмыстық қудалау шеңберіне негізсіз тарту фактілерінің жолын тез арада кесуге тиіс.

«Өткен жылғы Жолдауымда мен заңды бизнеске кедергі жасау аса ауыр мемлекеттік қылмыс болып табылатынын айтқан болатынмын. Бұл туралы барлық құқық қорғау органдары, соның ішінде Бас прокуратура да есте сақтауы тиіс. Бизнес пен инвесторлар сыбайлас жемқорлық қысымынан мықты қорғанысты сезінуі тиіс», - деп атап өтті Президент.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың барлық саласында қоғамдық бақылауды күшейтуді белгіледі.

«Адамдар әлі де жоғары оқу орындарында, колледждерде және тіпті мектептерде сыбайлас жемқорлыққа шағымданады. Сыбайлас жемқорлық біздің қоғамға терең еніп, күнделікті құбылысқа айналуы мүмкін. Бұл басты мәселе. Кәсіпкерлер жер комитеті, өртке қарсы қызмет, салық және кеден органдары сыбайлас жемқорлыққа бейім болып қалады деп санайды. Жолдардың сапасы да халықтың жоғары алаңдаушылығын тудырады. Сонымен қатар, сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жөніндегі комиссия мені су ресурстары саласында елеулі проблемалар бар екендігі туралы хабардар етті. Барлық осы мәселелер бойынша қоғамдық бақылау тетіктері жұмыс істеуі керек. Үкіметтік емес ұйымдарды тартқан жөн. Олардың нормативтік-құқықтық актілерді сараптауға қатысуы қажет»,-деп тапсырды Қасым-Жомарт Тоқаев.

2021 жылдан бастап мемлекеттік қызметшілер, депутаттар, судьялар үшін олардың шоттарды иеленуіне, шетелдік банктерде қолма-қол ақша қаражаты мен құндылықтарды сақтауға қатысты сыбайлас жемқорлыққа қарсы жаңа шектеу енгізілетін болады.

Мемлекеттік қызметшілерде немесе квазимемлекеттік ұйымдардың басшыларында қос азаматтық анықталған жағдайда, олар атқаратын лауазымдарынан босатылуға жатады.

Жолдауда құқық қорғау органдары қызметкерлерінің, судьялардың, пара берушілер мен пара алудағы делдалдардың сыбайлас жемқорлық үшін жазаны қатаңдату бөлігінде қылмыстық кодекске өзгерістер енгізу қажеттігі атап өтілді. Сыбайлас жемқорлыққа жол берген тұлғаларға қатысты Президент оларға шартты түрде мерзімінен бұрын босатуды қолдануды тоқтатуды тапсырды.

Соңында Қазақстан Президенті елдің қауіпсіздігі мен халықтың әл-ауқаты сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің жүйелі әрі тиімді шараларын іске асыруға байланысты екенін атап өтті.